Từ năm 2009, Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đã đặt ra vấn đề cần phải xây dựng một lộ trình chuyển đổi từ dịch vụ thông báo tin tức hàng không (AIS) sang quản lý tin tức hàng không (AIM) nhằm đáp ứng các yêu cầu về trao đổi dữ liệu trong môi trường ATM.

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển và được đánh giá có tốc độ tăng trưởng hoạt động bay cao trong khu vực, năm 2015, sản lượng điều hành bay đạt trên 600 nghìn lần chuyến và dự kiến tăng trung bình 15% mỗi năm. Trước yêu cầu như vậy, ngành quản lý bay đã không ngừng đầu tư, đổi mới về công nghệ, phương thức điều hành bay cũng như nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đảm bảo các chuyến bay an toàn, điều hoà, hiệu quả, góp phần tăng doanh thu đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Dịch vụ tin tức hàng không là một trong những yếu tố quan trọng của hệ thống điều hành bay và việc quản lý tin tức hàng không dựa trên kỹ thuật số (digital) đang ngày càng trở nên cần thiết để tiến tới trao đổi dữ liệu thông suốt tại tất cả các giai đoạn của một chuyến bay từ lúc bắt đầu khởi hành tới khi hạ cánh tại sân bay. Các cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam là Bộ Giao thông vận tải, Cục Hàng không Việt Nam cũng đã nhanh chóng ban hành lộ trình thực hiện chuyển đổi sang quản lý tin tức hàng không với các nội dung theo quy định của ICAO.

Trung tâm Thông báo tin tức hàng không được thành lập với chức năng chính là cung cấp các dịch vụ, sản phẩm thông báo tin tức hàng không. Trải qua chặng đường 07 năm không ngừng phát triển lớn mạnh cả về cơ sở vật chất trang thiết bị kỹ thuật cũng như con người, trong giai đoạn hiện nay song song với nhiệm vụ đảm bảo duy trì các sản phẩm dịch vụ AIS truyển thống, Trung tâm cũng đang từng bước thực hiện các nhiệm vụ đặt ra của các chương trình quản lý tin tức hàng không AIM. Một trong những nội dung quan trọng nhất đó là việc áp dụng tiêu chuẩn trao đổi dữ liệu tin tức hàng không theo mô hình AIXM 5.1 cho hệ thống không báo tin tức hàng không tự động (hệ thống AIS ) mà Trung tâm đang là đơn vị quản lý khai thác. Được đầu tư và đưa vào hoạt động từ năm 2009, hệ thống AIS là một mạng tin học diện rộng trang bị đồng bộ cả phần cứng và phần mềm nhập ngoại, đây là phương tiện chính cung cấp sản phẩm AIS tới tất cả các sân bay trên toàn quốc, các Hãng hàng không và các đơn vị liên quan trong dây chuyền điều hành bay. Việc nâng cấp hệ thống theo tiêu chuẩn AIXM 5.1 sẽ là cơ sở để phát triển các sản phẩm AIM mới như NOTAM số, bản tin trước khi bay tích hợp (Integrated Pre-Flight Information Bulletin) qua đó đổi mới hình thức cung cấp dịch vụ ngày càng đa dạng, nhanh chóng và chính xác.

Bên cạnh đó Trung tâm cũng được Tổng công ty giao thực hiện công tác thiết kế phương thức bay. Xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị, trong năm 2015, Trung tâm đã đầu tư một hệ thống quản lý dữ liệu địa hình và chướng ngại vật điện tử hàng không eTOD (Electronic Terrain and Obstacles Data) cùng với từng bước thực hiện thu thập dữ liệu đầy đủ của tất cả các sân bay Việt Nam cho đến năm 2020. Trong tương lai phần mềm thiết kế phương thức bay cũng sẽ được bổ sung và sử dụng với hệ thống dữ liệu này.

Nhân viên kỹ thuật AIS tham gia khóa huấn luyện Mô hình khái niệm dữ liệu/mô hình trao đổi dữ liệu 5.1 cơ bản và nâng cao tại Tây Ban Nha

Trước các yêu cầu đổi mới của đơn vị về phương thức cung cấp và sử dụng sản phẩm tin tức hàng không, đòi hỏi các cán bộ, nhân viên kỹ thuật trong đơn vị phải nỗ lực học hỏi để tiếp thu nắm bắt được những công nghệ mới, khái niệm mới sẵn sàng tiếp cận nhanh chóng với các hệ thống trang thiết bị được đầu tư. Ngoài ra cán bộ quản lý kỹ thuật về tin tức hàng không còn phải kịp thời cập nhật các kế hoạch, định hướng lớn của ngành và của ICAO như chương trình về nâng cấp khối các hệ thống hàng không ASBU, lộ trình chuyển đổi AIS sang AIM. Những năm gần đây, Trung tâm Thông báo tin tức hàng không đã cử cán bộ, chuyên viên kỹ thuật đi học tập, nâng cao trình độ chuyên sâu kỹ thuật trong và ngoài nước, như tham gia khóa huấn luyện Mô hình khái niệm dữ liệu AIXM 5.1, các khóa học An ninh mạng, Quản trị mạng, Lập trình, Tiếng Anh chuyên ngành… nhằm tăng cường chất lượng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật.

Hiện tại mô hình tổ chức kỹ thuật của Trung tâm với duy nhất là phòng bảo đảm kỹ thuật vừa thực hiện chức năng trực hỗ trợ khai thác 24/24 vừa quản lý, bảo trì bảo dưỡng các hệ thống trang thiết bị trên phạm vi cả nước. Mặc dù lực lượng quân số còn mỏng (20 cán bộ nhân viên) và còn chưa có nhiều kinh nghiệm, tuy nhiên với tuổi đời còn trẻ, được đào tạo cơ bản, các cán bộ nhân viên kỹ thuật của Trung tâm không ngừng nỗ lực rèn luyện phấn đấu học tập, tích lũy kiến thức kinh nghiệm, từng bước làm chủ công nghệ và Hệ thống quản lý tin tức hàng không, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi từ AIS sang AIM, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của đơn vị.

Nguồn: vatm.vn